Kemik Anatomisi Nasıl Oluşur?

İskelet sistemini oluşturan kemikler, vücudumuzdaki en sert maddeler arasındadır. Kemikler birbirlerine eklemler aracılığıyla bağlanır ve bu eklemlerin tamamı hareketli değildir. Özellikle uzun kemiklerin birbirine bağlı olduğu yapılar oynar eklem oluştururken, göğüs kafesini oluşturan kemikler ise sabit eklemlerle bağlıdır. Kemik anatomisi, vücut hareketlerine yardımcı olurken, çevrelediği organların fiziki etkenlerden korunmasını sağlar.

Kemik anatomisi ile ilgilenen bilim dalına Osteoloji denir. Yeni doğan bir insanda 270 adet kemik bulunur. Kafatası kemikleri ve bazı diğer kemiklerin birleşmesiyle ergenlik çağına gelindiğinde bu sayı 256'ya düşer. İlerleyen yaşlarla birlikte kemik sayısı 208'e kadar azalır ve kemik gelişimi tamamlanır.

Uzun kemikler, enleri boylarından kısa olan ve vücudumuzun hareketli yerlerinde bulunan kemiklerdir.

Kısa kemikler el, ayak, omur ve bilek gibi bölgelerde bulunan, sarı ilik kanalı içermeyen kemiklerdir.

Yassı kemikler, kafatası ve kaburga kemiklerini oluşturur ve görünüm olarak yassıdırlar.

Kemik anatomisinin %65'i organik maddelerden oluşur. Bu organik maddeler dayanıklı ve sert kollajen fibrillerdir. Kollajen fibriller oldukça dayanıklı ve sert dokulardır ve ısı ile temas ettiğinde jel halini alırlar. Bu fibrillerin içeriği protein ve bir tür glikozdan oluşur. Kemik doku hücrelerinin arasında kalsifikasyon (kalsiyum birikmesi) oluşur. Bu durum, osein yani kemik doku arası olarak adlandırılır. Kollajen fibriller arasında, doğada elmastan sonra en sert madde olan hidroksiapatit bulunur. Bu kalsiyum tuzu oksijen ile tepkimeye girmediği için yanmaz, aşındırılamaz fakat oldukça kırılgandır.

Kemiklerimizin %35'i inorganik maddelerden oluşur. Bu maddeler doğada serbest halde de bulunabilir. Bu inorganik maddelerin büyük çoğunluğu (%85) kalsiyum fosfattır. Kalsiyum florid, kalsiyum karbonat, potasyum, sodyum, hidroksit, magnezyum florid ve sülfat bileşikleri inorganik maddelerin %15'ini oluşturur.

Osteositler, kemiğin canlı kalmasını sağlayan esas hücrelerdir. Bu hücreler sayesinde hormonlar, besin maddeleri, vitaminler ve mineraller hücreler arasında geçiş yapar. Bununla birlikte, osteoklast kemik hücreleri yaşlanan kemik hücrelerinin yıkımında görevlidir.

Osteoblastlar, kemik yüzeyinin oluşumundan sorumlu olup, kemik yapımında görevli genç hücrelerdir. Bu hücreler hormonlarla yakın ilişki içindedir. Kemiğin büyümesini ve sertleşmesini sağlarlar ve kemiği oluşturan kalsiyumun salınımını kontrol ederler.

Kemiğin içinde bulunan enine kanallara Volkman kanalı, kemiğin uzunluğuna paralel kanallara ise Havers kanalı denir. Havers kanalları içinde sinirler, bağ dokuları ve kan damarları bulunur. Kemiğin iç kısmı gözenekli boşluklardan oluşur ve bu yapılar göz ile görülebilir. Sert ve süngerimsi bir görüntüye sahiptirler. Organik maddeler daha çok bu kısımda bulunur.

Kemik iliği, kırmızı ve sarı ilik şeklinde ikiye ayrılır. Uzun kemiklerin içinde yer alan canlı dokudur. Kan hücrelerinin sürekli üretildiği yerdir. Alyuvar ve trombositler kırmızı ilik içinde üretilirken, akyuvarlar sarı ilik içinde üretilir.